Zwolnienie lekarskie, czyli tzw. L4, mogą otrzymać wszystkie osoby, które zostały zgłoszone do ubezpieczenia. Takie zaświadczenie lekarskie jest niezbędne często osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, które są czasowo niezdolne do pracy albo muszą opiekować się chorym członkiem rodziny. Jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim?
Jak długo można być na L4?
Kwestia ilości dni na które może zostać wystawione L4 wynika z przepisów prawa. Długość L4 może być różna, w zależności od przyczyny, na które zostało wystawione. Co do zasady, w przepisach ustawy zasiłkowej wymienia się dwa okresy za które przysługuje zasiłek i wynagrodzenie za chorobę:
- podstawowy – 182-dniowy w razie niezdolności do pracy spowodowanej „zwykłą” chorobą
- wydłużony – 270-dniowy w razie niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą lub występującej w okresie ciąży.
Istotne jest to, że jeżeli niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą pojawiła się bezpośrednio po niezdolności spowodowanej innymi przyczynami, to okresy tych niezdolności zlicza się i prawo do zasiłku przysługuje przez łączny okres do 270 dni.
Czas niezdolności do pracy zlicza się do 270-dniowego okresu zasiłkowego także wówczas, gdy niezdolność do pracy przypadająca na okres ciąży wystąpi bezpośrednio po wcześniejszej niezdolności do pracy.
Po zmianie przepisów od 1 stycznia 2022 roku za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni. Okres ten liczony jest od dnia następnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia, w sytuacji gdy nieprzerwana niezdolność do pracy powstała przed ustaniem ubezpieczenia lub powstania niezdolności, jeśli niezdolność do pracy wystąpiła po ustaniu tytułu ubezpieczenia.
Powyższe uregulowanie nie dotyczy niezdolności do pracy powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów oraz spowodowanej gruźlicą lub niezdolności występującej w trakcie ciąży. W tych przypadkach okres zasiłkowy pozostał bez zmian i wynosi 182 dni.
Ile dni zwolnienia może wystawić lekarz jednorazowo?
Na podstawie wywiadu z pacjentem lekarz decyduje, czy powinien wystawić zwolnienie lekarskie oraz na jaki okres czasu. Długość zwolnienia to zatem kwestia indywidualna każdego chorego. Może na nią wpłynąć rodzaj dolegliwości, intensywność objawów oraz ich wpływ na charakter wykonywanej pracy. Rzeczywiście zwolnienie lekarskie ograniczone jest pewnymi limitami, lecz nie dotyczą one jednorazowego zwolnienia, a jedynie maksymalnego okresu zasiłkowego. Zasadniczo okres ten wynosi 182 dni, z wyjątkami limitu osiągającego maksymalnie 270 dni. W przypadku zwolnienia wystawianego na członka rodziny, w zależności od jego wieku, limit ten wynosi od 14 do 60 dni.
Warto wspomnieć, że po zmianie przepisów od 1 stycznia 2022 roku do okresu zasiłkowego są wliczane okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekroczyła 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie są jednak wliczane okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność wystąpiła w trakcie ciąży.
Zwolnienie chorobowe po operacji – jak długo można przebywać?
Zwolnienie chorobowe może zostać wystawione z różnych powodów związanych ze stanem zdrowia. Jednym z nich jest zabieg chirurgiczny, który może dotyczyć wielu chorób i urazów. W związku z operacją czas potrzebny pacjentowi na powrót do pracy może być różny. Nie można jednoznacznie określić okresu trwania rekonwalescencji, a więc tym samym nie można stwierdzić, jak długo należy przebywać po operacji na zwolnieniu chorobowym.
Osoba przebywająca na długim zwolnieniu lekarskim po zabiegu nie pozostaje bez środków do życia. Od dnia 1 stycznia 2022 r. Zasiłek chorobowy za czas pobytu w szpitalu został podwyższony o 10%. Nowa wysokość zasiłku wynosi 80% podstawy wymiaru.
Świadczenia chorobowe za okres pobytu w szpitalu może być wypłacane w wysokości 100% podstawy wówczas, gdy niezdolność do pracy:
- przypada w okresie ciąży
- powstała w wyniku poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów
- nastąpiła wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy
Dokumentem potwierdzającym okres pobytu ubezpieczonego w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej jest zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Zasadniczo wystawia się je nie później niż w dniu wypisania ubezpieczonego ze szpitala. Okres hospitalizacji potwierdza wystawiający zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, poprzez wpisanie w nim liczby dni pobytu w szpitalu. W przypadku pobytu dłuższego niż 14 dni warto zadbać o to, aby zwolnienie lekarskie zostało wystawiane co 14 dni. Umożliwienia to dokonanie wypłaty świadczenia chorobowego na bieżąco.
Zwolnienie lekarskie powyżej 182 dni
Gdy okres zasiłkowy zostanie wyczerpany, a dana osoba w dalszym ciągu jest niezdolna do pracy, to wówczas może ona wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne. Każdy pracownik może je otrzymywać maksymalnie przez 12 miesięcy. Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do tego świadczenia jest oświadczenie złożone przez osobę wnioskującą na druku ZUS Np-7. Zasadniczo do takiego wniosku powinno być dołączone zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9), które to musi być wypełnione przez lekarza prowadzącego oraz wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10). Ostatni dokument nie jest wymagany wówczas, gdy np. niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia. O przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS. Może ono zostać przyznane jednorazowo lub w częściach.
Wysokość takiego świadczenia za okres pierwszych trzech miesięcy wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Po upływie tego okresu świadczenie ulega zmniejszeniu i stanowi 75% podstawy wymiaru. W przypadku ciąży świadczenie stanowi 100% podstawy chorobowego.
Zbyt długie zwolnienie L4 – czy grozi zwolnieniem z pracy?
Nie w każdej sytuacji długotrwałe zwolnienie lekarskie nie może być przyczyną zwolnienia pracownika z pracy. Co do zasady nie można bowiem zwolnić chorującego pracownika. Kwestia dotycząca rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem bez wypowiedzenia, jeśli jest nieobecny w pracy z powodu choroby, została uregulowana w kodeksie pracy.
Zgodnie z art. 53 paragraf 1 kodeksu pracy pracodawca może rozwiązać umowę umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż 3 miesiące w sytuacji, gdy pracownik był zatrudniony u pracodawcy krócej niż 6 miesięcy. W przypadku gdy pracownik był zatrudniony u pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy bądź chorobą zawodową, gdy niezdolność do pracy trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące.
Do tego stażu od którego zależy okres ochronny wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy bez względu na ewentualne przerwy. Pracodawca zasadniczo może rozwiązać stosunek pracy w tym rybie dopiero po upływie wskazanych okresów, o ile niezdolność do pracy trwa nadal, a pracownik nie uzyskał świadczenia rehabilitacyjnego.
Warto wspomnieć, że obowiązujące od 1 stycznia 2022 roku zasady ustalania okresu zasiłkowego w praktyce mogą skutkować szybszym rozwiązaniem umowy o pracę z chorującym ubezpieczonym. Kolejne zwolnienie lekarskie z powodu innej choroby niż poprzednia, co do zasady, nie spowoduje jak to było do 31 grudnia 2021 roku rozpoczęcia nowego okresu zasiłkowego i związanego z nim nowego okresu ochronnego.
Kody choroby na zwolnieniu lekarskim
Prawidłowo wystawione zwolnienie lekarskie zawiera elementy określone w stosownych przepisach. Jedną z istotnych informacji umieszczonych na zwolnieniu lekarskim są kody choroby. Na omawianym druku lekarz uzupełnia kody cyfrowe 1 lub 2, numer statystyczny choroby oraz w niektórych przypadkach kod choroby. Obecnie odnotowuje się następujące kody literowe:
- kod A – to niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą,
- kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży,
- kod C – wskazuje na niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu,
- kod D – umieszcza się w przypadku niezdolności do pracy spowodowaną gruźlicą,
- kod E – określa niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, albo inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Rodzaj kodu umieszczonego na druku ma wpływ na prawo do uzyskania przez chorego wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku, oraz na jego wysokość.
Podsumowując można powiedzieć. że przepisy określające zasady korzystania ze zwolnienia lekarskiego są dość obszerne oraz ciągle ulegają modyfikacji. Warto je znać i śledzić na bieżąco, gdyż są one bardzo pomocne, a zwłaszcza wówczas, gdy nasze zdrowie nie jest najlepsze.
Tematyka finansów, gospodarki i przedsiębiorczości nie jest mi obca. Prywatnie prowadzę własną firmę, specjalizującą się w pozyskiwanie dotacji unijnych oraz środków na rozwój działalności gospodarczej.
